OGS-HGS
OTOYOL HABER
Gün geçmiyor ki elektrikli araçların hayatımıza getireceği yenilikleri anlatan bir haber duymayalım. Hepimizin gündeminde yoğun olarak yer alan elektrikli araçlar ile ulaşımın nasıl olacağını ve otoyollar özelindeki gelişmeleri, konunun uzmanı Zorlu Enerji Ticaret Genel Müdürü Sn. İnanç Salman ile değerlendirdik. Bu çok detaylı röportajı keyifle okumanızı diliyor, İnanç Bey’e Türkiye’de ilk defa otoyolhaber web sitesine özel olarak paylaştığı bilgiler için teşekkür ediyoruz….
Zorlu Enerji uzun yıllardır yenilebilir ve temiz enerji konusundaki çalışmalarıyla dikkat çekiyor. Şimdi de bu vizyonun bir parçası olarak, elektrikli araç şarjları ile gündemde. Yaklaşımınız ve bu birimdeki işlerinizle ilgili bilgi alabilir miyiz?
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de enerji sektöründe büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Sektörümüzün ve dolayısıyla şirketimizin en önemli gündem konuları arasında kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılmasıyla inşa edeceğimiz karbon nötr bir gelecek ve çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim (yönetişim) temelli iş yapış biçimleri yer alıyor.
Küresel enerji sistemi temiz enerji kaynaklarına yöneliyor. Bu alanda yapılan yatırımlar da büyük ölçüde artıyor. Zorlu Enerji olarak ülkemizde sürdürülebilir bir ekosistem yaratmak için bütün yatırımlarımızı sadece yenilenebilir enerji kaynaklarına yapıyoruz. Hâlihazırda Türkiye’deki elektrik üretimimizin yüzde 100’ü de yenilenebilir enerji kaynaklarına dayanıyor. Yenilenebilir kaynaklar arasında önemli bir yeri olan jeotermal enerji alanında Çin’den sonra ikinci sırada yer alan ülkemizde, Zorlu Enerji olarak yaklaşık yüzde 20’lik pazar payıyla Türkiye’de jeotermal enerjide lider konumdayız.
Hayata geçirdiğimiz teknolojilerle “Geleceğin enerji şirketi” olmayı hedefliyoruz. Bunun için tüm gelişmeleri yakından takip ediyor, son teknolojiyi ülkemizde kullanmak üzere çalışmalar ve çeşitli yatırımlar gerçekleştiriyoruz. Enerji sektörü, elektrifikasyon, dijitalizasyon ve otomasyon kulvarında hızla ilerlerken iklim krizi ile mücadele adımı olarak dekarbonizasyon odaklı iş yapış biçimlerini de hızla benimseyerek hayata geçiriyor. Bu kapsamda santrallerimizde karbon emisyonlarını en aza indirecek projeleri hayata geçirmek için Avrupa Birliği ve TÜBİTAK destekli çeşitli projeleri hayata geçiriyoruz. Aynı zamanda elektrikli araçların şehirlerdeki karbon salımını azaltmak için karşımıza çıktığı günümüzde, üzerimize düşen sorumluluğu 2018 yılında kurduğumuz ZES (Zorlu Energy Solutions) markamız ile yerine getirmek üzere çalışıyoruz. ZES ile elektrikli otomobillerin yaygınlaşmasına katkı sağlamak amacıyla ülkemizde ve yakın coğrafyanın çeşitli yerlerinde ihtiyacı öngörerek, yeni nesil teknolojileri hayata geçiriyor ve yaygınlaşması için çalışıyoruz.
Dünyada ve ülkemizde elektrikli araçların kullanımı her geçen gün artıyor. Kuzey Avrupa ülkeleri, Avrupa ülkeleri, Çin, Amerika elektrikli otomobiller konusunda hızlı bir değişim içerisinde. Türkiye’de de şu anda yollarda yaklaşık 5 bin adet elektrikli araç var. Kullanımın en yavaş arttığı senaryoya göre bile 10 yıl içerisinde araç kullanım sayısının bir buçuk milyona çıkması bekleniyor. Bu rakamların üstüne dahi çıkabileceğimizi tahmin ediyorum.
Bugün Türkiye’de yollardaki otomobil sayısıyla kıyaslandığında şarj istasyonu sayımız oldukça iyi durumda. Elektrikli şarj istasyonu olarak şu anda yaklaşık 6 bin civarında şarj istasyonu daha doğrusu soket bulunuyor. Bu soketlerin yarısından fazlası Zorlu Enerji tarafından işletiliyor. Türkiye içinde pazar payımız ZES ile yüzde 60. Bugün yavru vatan dâhil, 81 ilimizde, 550 lokasyon, 1000 noktaya ulaşmış durumdayız. Elektrikli otomobil devinimini hızlandırmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Bugünün şartlarında ülkemizdeki şarj cihazı sayısı yeterli olsa da 2030 için 1,5 milyonu aşkın elektrikli aracın yollarımızda olacağını ve bunun onda biri kadarının ortak kullanıma açık şarj cihazına ihtiyaç duyacağını öngörüyoruz. Bu da yaklaşık 150 bin adet elektrikli araç şarj cihazına ihtiyaç olacağını gösteriyor. Artacağını öngördüğümüz bu talep doğrultusunda Türkiye’nin, elektrikli araçlar için altyapıyı oluşturabilmesi için 2030 yılına kadar, 3 milyar dolar civarında bir yatırım yapması gerekiyor. Bunun 2 milyar dolarlık kısmı dağıtım şirketleri, 1 milyar dolarlık kısmı ise şarj istasyonlarına yatırım yapan şirketlere ait olacak. Bu konuda gerekli yatırımları hızlıca yapar ve rekabet anlayışı içinde bir ekosistem oluşturabilirsek daha sürdürülebilir bir yaşam için küresel ölçekte çok iyi bir örnek sunabileceğimize inanıyorum. ZES markamızla da bu bilinçle yatırımlarımızı yapmaya devam edeceğiz.
Özellikle Avrupa’daki emisyon düzenlemeleri otomotiv üreticilerine, elektrikli araçlara yatırım yapmaları yönünde büyük bir baskı oluşturuyor. Bu gelişmeler ışığında ülkemizdeki elektrikli araç pazarının geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Avrupa’da emisyon ortalamasını 95 gr/km’ye indiremeyenlere büyük cezalar ödemeye mecbur bırakan emisyon düzenlemelerinin de büyük etkisiyle, Avrupa başta olmak üzere tüm dünyada markalar, sıfır emisyona sahip elektrikli otomobil üretmeye başladı.2020 yılında, pandemiye bağlı olarak küresel otomobil satışlarında yaşanan %6’lık düşüşe rağmen, elektrikli otomobil tescilleri %41 arttı. Dünya çapında yaklaşık 3 milyon elektrikli otomobil satıldı. Avrupa, ilk kez dünyanın en büyük elektrikli araç pazarı olarak Çin’i geride bıraktı. Tüm elektrikli araçlar, son on yılda istikrarlı bir büyüme gösterdi. “2021 Küresel Elektrikli Araçlar Görünümü Raporu”na göre bugün trafikte olan 11 milyon adet elektrikli araç sayısının 2030 yılında 145 milyon adede çıkacağı öngörülüyor.
Türkiye’de de elektrikli araçlara ciddi bir yönelim var. Bu alanda yapılan son araştırmalar, 5 yıl içerisinde yeni araç almayı planlayan sürücülerin büyük bir bölümünün sıfır emisyonlu elektrikli araç almak istediklerini ortaya koyuyor. ZES markamızla buradaki taleplere yönelik olarak da elektrikli otomobil devinimini hızlandırmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu kapsamda elektrikli otomobil şarj istasyonlarına önemli yatırımlar yapıyoruz.
Geleceğin dünyasında yer almak için tüm gelişmeleri ZES markamızla yakından takip ediyor, son teknolojiyi ülkemizde kullanmak üzere çalışmalar sürdürüyoruz. Elektrikli otomobillerin yaygınlaşmasıyla ihtiyaç duyulan enerjinin ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanması, karbon emisyonunun azaltılmasına katkı sağlayacağı gibi cari açık için de fayda oluşturacak. Bu doğrultuda ZES istasyonlarımızda yenilenebilir enerji kullanıyor, enerjimizi ise International Renewable Energy Certificate (I-REC) ile belgelendirerek elektrikli otomobil kullanıcılarına, araçlarını temiz enerjiyle şarj etme imkânı sağlıyoruz. Bu kapsamda aldığımız I-REC sertifikası, tüm çalışmalarımızı sürdürülebilirlik hedeflerimiz doğrultusunda gerçekleştirdiğimizi ve birbirini destekleyen, yenilenebilir enerjiyi merkeze alan bir sistem yarattığımızı ortaya koyuyor.
Elektrikli otomobil şarj istasyonu sektöründeki liderliğimizi korumak istiyoruz. Sadece Türkiye’de değil yurt dışında da benzer yatırımlar yapmak üzere çalışıyoruz. Bu kapsamda ZES Hollanda’yı kurduk, Balkanlar’dan başlayarak Avrupa’ya açılma planlarımız var. Bu alanda güçlü bir şekilde ilerleyeceğimize inanıyoruz.
Türkiye’deki tek elektrikli araç paylaşım platformu olan electrip uygulamamız ile hem aynı alanda kullanıcılara destek sunuyor, hem de farklı bir alanda öncülük yapıyoruz. Electrip, diğer araç kiralama platformlarından farklı olarak sadece elektrikli araçlardan oluşan bir filoya sahip. Şirketimiz, ulaşım çözümlerinde devrim niteliğinde bir adım atarken, sıfır emisyonlu ve sessiz elektrikli araçlarla, araç kiralama sektörüne de yeni bir soluk getirdi. Electrip, mobil uygulama üzerinden hizmet vererek araç kiralama esnasında yaşanan şubeye gitme, sözleşme imzalama gibi klasik araç kiralama sistemlerinin bürokratik yapısından kaynaklanan sorunları ortadan kaldırdı. Kullanıcılar, electrip mobil uygulamasını kullanarak üyelik başvurusu yapabilmekte, kendilerine en yakın noktadan elektrikli araç kiralayabilmekte, araçlarını anahtar kullanmadan uygulamayla açabilmekte ve aracı aldıkları noktaya geri bırakarak, kiralamayı sonlandırabilmektedir.
Dijitalleşme ve Ar-Ge konusu da enerji sektörünün yoğun olarak gündeminde yer alıyor. Zorlu Enerji’nin dijitalleşme ve Ar-Ge konusundaki yaklaşımını ve faaliyetlerini öğrenebilir miyiz?
Enerji sektörünün ve şirketimizin diğer önemli odak konusu olan dijitalleşme alanında Zorlu Enerji olarak, iş yapış şeklimizde dijitalleşmeyi odağımıza alıyoruz ve işimize operasyonel anlamda derinlik kazandırmaya çalışıyoruz. Verimlilik açısından iş ve süreç tasarımlarımızla gerçekten anlamlı bir fark yaratıyoruz. Bunun en güzel örneklerinden birini sektörde ilk defa dijital alanda müşteri sözleşmelerini uygulayan şirket olarak hayata geçirdik. Dijital Abonelik Hizmetleri” ile Zorlu Enerji müşterileri abonelik işlemlerini imzaya gerek olmadan gerçekleştirebilecek, sözleşmelerini dijital olarak görüntüleyebilecek ve birçok abonelik sürecini yine dijital olarak tamamlayabilecek. ‘Dijital Abonelik Hizmetleri’ ile yıl içerisinde aldığımız 250 binin üzerindeki abonelik işlemlerinin yüzde 80’ini dijital olarak gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Dijital kanal sayımızı da artırarak abonelerimize farklı hizmet deneyimi yaşatmayı hedefliyoruz.
Dijitalleşmenin yanı sıra Zorlu Enerji’yi diğer enerji şirketlerinden ayıran bir çalışma alanımız da Ar-Ge konusudur. Enerji şirketlerinin Ar-Ge konusunda neler yapabileceği akla gelen ilk konu olmayabilir ancak biz bu alanda da çok ciddi çalışmalar yürütüyoruz. Şu anda 20’ye yakın proje üzerinde çalışıyoruz. Bu projelerin yarısı da Avrupa Birliği’nin Horizon 2020 Projesi kapsamında yer alıyor. Burada teknolojiyle enerjinin arakesiti olan konular üzerine çalışıyoruz.
Elektrikli araçların menzilleri kadar şarj istasyonlarının sıklığı ve şarj sürelerinin de önemli olduğu bir gerçek. Bu konuda ZES’in bulunduğu nokta hakkında bilgi verebilir misiniz?
ZES markamızla kurduğumuz geniş şarj istasyon ağıyla, elektrikli otomobil kullanıcılarının kesintisiz ve konforlu bir şekilde yolculuk yapmasına imkân veriyoruz. “Türkiye’nin en hızlı şarj istasyon ağı” mottosuyla, ilkini İstanbul Zorlu Center’da hizmete açtığımız şarj istasyonlarımız, kullanıcıların elektrikli araçlarını 30-60 dakika arasında şarj etmesine olanak sağlıyor. Şehir içi ve şehirlerarası yollarda sunduğumuz hızlı şarj hizmetinin yanı sıra kullanıcıların talepleri doğrultusunda ev ve iş yerlerine de şarj istasyonu kurulumunu yapıyoruz.
Elektrikli araç şarj istasyonlarımız sadece AVM veya akaryakıt istasyonlarında değil, üniversite kampüsleri, dinlenme tesisleri, otel, marina ve daha birçok farklı yaşam alanında bulunuyor. Bununla birlikte bağımsız şarj istasyonları, elektrikli araç sayısının artışına paralel olarak ilerleyen günlerde mutlaka gündeme gelecektir. Keza sadece elektrikli araçlara hizmet veren, akaryakıt istasyonları benzeri şarj istasyonlarının da çok uzak olmayan bir tarihte Türkiye’de hizmete gireceğine inanıyorum, yurt dışında bunun çeşitli örnekleri bulunuyor.
Elektrikli araçların gelişimi konusunda en önemli engellerden biri olarak şarj istasyonu altyapısının yeterli olmaması gösteriliyor. Siz ZES olarak şarj cihazlarının hem üretiminde hem de kurulumunda yer alarak ve de nihai tüketiciye elektrik satışında da bulunarak tedarik zincirinin neredeyse tamamında yer alan tek şirketsiniz. Bu stratejinin şirketinize ve iş ortaklarınıza sağladığı avantajlardan bahsedebilir misiniz?
Elektrikli otomobillere olan ilginin artmasıyla kullanıcıların önceliği şarj noktalarına ulaşılabilirlik oldu. Biz de 81 ile yaydığımız ZES markamızla bu alandaki yatırımlarımızı hızla sürdürüyor ve dileyen elektrikli araç sahiplerinin evlerine veya iş yerlerine özel ya da paylaşımlı olarak şarj istasyonu kurulumu gerçekleştiriyoruz. Ayrıca mobil uygulamamız üzerinden kullanıcılar, şarj istasyonu kullanım takip ve yönetim işlemlerini de yapabiliyorlar.
Özel otoyol işletmeciliği ülkemizde çok yeni bir iş kolu. Siz de İstanbul Kuzey Çevre Otoyolu’nda ve İstanbul – İzmir Otoyolu’nda yoğun bir şekilde faaliyet gösteriyorsunuz. Özel otoyol işletmecileri ile olan işbirliklerinizi genel olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sadece şehir içi kullanım için değil, aynı zamanda şehir dışı seyahatlerde de elektrikli araç sahiplerinin ulaşımını kolaylaştırmak ve kesintisiz bir sürüş deneyimi sunmak için çeşitli işbirlikleri yapıyoruz. Bu kapsamda İstanbul-Bursa arasını 1,5 saate indiren yeni otoyol Körfez Geçişi üzerinde bulunan, O3 Dilovası, O37 Orhangazi ve O68 Gemlik Oksijen tesislerinde hızlı şarj hizmeti veriyoruz. ZES istasyonları, aynı anda 4 aracı hızlı şarj edebiliyor ve araçlar 30 dakika içinde yüzde 80 oranında şarj seviyesine ulaşıyor. Bu sayede kullanıcılar, Türkiye’nin birçok bölgesine şarj problemi yaşamadan rahatça yolculuk yapabiliyor.
Son olarak, otoyol işletmecileri açısından baktığınızda ZES ile çalışmayı tercih etmelerinin sizce ne gibi artıları olacaktır?
Şarj cihazı ve batarya teknolojileri her geçen gün hızla gelişiyor. Bugün, ZES markamız ile şarj alanında hem teknoloji hem de yaygınlık olarak Türkiye’de rakibimiz yok, Avrupa ile aynı seviyedeyiz. Yeni nesil şarj cihazları ile birlikte şarj süresini 20 dakikalara kadar indirebileceğiz. Bu alanda teknolojiyi en iyi kullanan markamızla lider konumumuzu korumaya devam etmek istiyoruz.
İNANÇ SALMAN-Ticaret Genel Müdürü
(1981 – İstanbul) İnanç Salman, İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuştur. Lisans eğitiminin ardından 2006 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Endüstri Mühendisliği alanında yüksek lisansını tamamlamıştır. 2004 yılında Zorlu Grubu’na katılan Salman, 2004-2007 yılları arasında Zorlu Holding İnsan Kaynakları Departmanı’nda görev almıştır. 2007 yılında Zorlu Enerji Grubu’na katılmasının ardından sırasıyla; Proje Mühendisi, Organizasyon Geliştirme Yöneticisi ve Organizasyon Geliştirme Müdürü olarak görev yapmıştır. Salman 2013-2017 yılları arasında Enerji, Ticaret ve Planlama Genel Müdür Yardımcısı olarak görev almıştır. 2017 yılından itibaren Ticaret Direktörü görevini üstlenen İnanç Salman 1 Eylül 2020 tarihi itibarıyla Ticaret Genel Müdürü olarak atanmıştır.