OGS-HGS
OTOYOL HABER
Hesaplama aracına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz;
https://otoyolhaber.com/otoyol-ucret-hesaplama/
2016 yılından evvel otoyol ücreti hesaplamak gibi bir gündemimiz yoktu.Tüm otoyolların Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından işletildiği günlerde otoyol geçiş ücretini hesaplayabilmek için tek bir web sitesinden yani www.kgm.gov.tr’den ilgili sayfaya ulaşıp Boğaz Köprüleri ve otoyollar için hesaplamamızı yapabiliyorduk. 2016 yılında ise yeni açılan özel otoyollar ile bu basit hesaplama metodolojisi de maalesef değişmek zorunda kaldı. Aynı yıl içerisinde önce Gebze’yi Yalova’ya bağlayan Osmangazi Köprüsü açıldı, sonra Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu sonra da Avrasya Tüneli açıldı. 2016 yılında henüz birbirlerine doğrudan bağlantıları olmayan bu otoyollar için de otoyol ücreti hesaplamak o kadar karmaşık değildi. Ancak ne zaman Gebze – Orhangazi – İzmir otoyolu ile Kuzey Marmara Otoyolu tamamen açıldı yani bağlantı yolları tamamlandı, işte o zaman hesaplar ciddi derecede karmaşıklaştı. Sonrasında faaliyete geçen Kuzey Ege Otoyolu ve Ankara-Niğde Otoyolu projeleri ise denklemi içinden çıkılamaz bir hale getirdi. Bu yazımızda otoyol ücret hesaplamasına ilişkin tüm temel kavramları anlatacağız ancak tahminimizce bu da sizlere karmaşık gelir ise sizler için hazırladığımız “Otoyol Ücret Hesaplama” tablomuzdan hızlıca gideceğiniz istikametteki otoyol ücretini hesaplayabilirsiniz. Hesaplama aracına bağlantı linkimiz ise şu şekilde; https://otoyolhaber.com/otoyol-ucret-hesaplama/
Ülkemizdeki kamu ve özel otoyollarında otoyol geçiş ücretleri HGS (hızlı geçiş sistemi) ya da OGS (otomatik geçiş sistemi) ile yapılabilmektedir. Bunlara ilaveten özel otoyollarda nakit ödeme de yapabiliyor ancak nakit ödemenin serbest geçiş sistemlerinde geçerli olmadığını unutmamamız gerekir, zira ihlalli geçiş tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmeyen geçiş ücretlerine 4 kat ceza uygulanmaktadır..
OGS sisteminin detaylarına https://otoyolhaber.com/ogs-nedir/ adresinden HGS sisteminin detaylarına ise https://otoyolhaber.com/hgs-nedir/ bağlantı adresinden ulaşabilirsiniz.
Otoyol ücret toplama sistemleri temel olarak açık, kapalı ve hibrit sistem olarak üçe ayrılmaktadır. Kapalı sistem olarak tabir edilen sistemde bilinen klasik şekilde otoyolun giriş ve çıkışında gişeler bulunmaktadır. Girişte alınan bilet ile çıkışta nakit ödeme yapılabilmektedir. Açık sistemde ise “serbest geçiş sistemi (SGS)” olarak adlandırılan sistem sayesinde otoyolun geçilen belirli bir kısmı için ücret tek bir havadan okuma sistemi ile tek seferde OGS cihazınıdan ya da HGS etiketinizden tahsil edilmektedir. Burada kısa bir bilgilendirme yapılması iyi olur zira OGS cihazı aktif (içerisinde pil olan ve dalga yayan) olarak tabir edilen bir cihaz olduğu için serbest geçiş sisteminden geçilirken bip/uyarı sesi verebilmektedir. HGS etiketi ise içerisinde böyle bir altyapı bulundurmadığı için herhangi bir uyarı vermemektedir. Serbest geçiş sistemi yukarıda bahsettiğimiz şekilde geçilen belirli bir mesafenin ücret tahsilini yapmak üzere kullanılabileceği gibi kapalı sistemin giriş gişesi gibi davranması amacıyla da kullanılabilir. Konu biraz karmaşıklaşmaya başladı farkındayız ancak örnekleri verince biraz daha anlamlı olacağına eminiz. Son olarak SGS okumaları ihlalli geçişlerin tespit edilmesine yönelik olarak da kullanılabilmektedir. Şimdi açıklayıcı örneklerimize geçelim;
- Kapalı sistemi örneği: İstanbul – İzmir Otoyolu. Otoyolun girişinde ve çıkışında gişe bölgelerinden geçersiniz.
- Açık sistem örneği: 15 Temmuz Şehitler ve FSM Köprüleri. Köprü ücretleri Avrupa – Anadolu geçişinde ve tek seferde havadan okumayla tahsil edilir.
- Hibrit sistem örneği: Kuzey Marmara Otoyolu. Hem serbest geçişlerden geçersiniz hem de giriş ve çıkış gişelerinin olduğu bölgelerden. Hangi sistemi kullandığınız tamamen sizin rotanıza bağlıdır.
- SGS’nin giriş gişesi olarak kullanıldığı örnek: İzmir Çeşme otoyolunun İzmir girişinde serbest okuma ile otoyola başlanır.
- SGS’nin ihlalli geçiş tespiti amacıyla kullanılması örneği: FSM Köprüsü Anadolu Avrupa geçişinde bulunan serbest geçiş sistemidir. Çoğu zaman köprü çift taraflı ücretlendiriliyor algısına neden olan sistem aslen FSM Köprüsü’nden geçişi yasak olan sınıftaki araçların geçişlerini tespit etmek amacıyla kullanılmaktadır.
Ücret toplama sistemlerini örnekleriyle beraber anlattıktan sonra bir tane vaka çalışması ile beraber otoyol geçiş ücreti hesaplamaya çalışalım. Hesaplamaya başlamadan evvel aracımızın hangi sınıfa dahil olduğunu öğrenmemiz gerekmektedir. Otoyol ücretlendirmesine esas olan araç sınıflarının kırılımına https://otoyolhaber.com/arac-siniflari/ bağlantı adresinden ulaşabilirsiniz. Vaka çalışmasındaki örnek rotamız İstanbul – İstoç’tan başlayıp Sakarya – Akyazı’dan TEM’e devam eden ve sonrasında Ankara Akıncılar gişesinde bitecek bir güzergah olsun. Önce ilgili rotalardaki otoyol işletmeci şirketlerini bulmamız gerekiyor ki bu bile vakit alan bir çalışma istemektedir. Yaptığımız çalışmalar neticesinde bahse konu rotamız üzerinde 3 farklı şirketin faaliyet gösterdiğini görüyoruz;
- İstoç – Kurnaköy: YSS Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu
- Kurnaköy – Akyazı: Kuzey Marmara Otoyolu (KMO)
- Akyazı – Akıncı: Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM)
Ücret bilgisine ulaşabilmemiz için önce YSS web sayfasını ziyaret ediyoruz. Bu sayfadan ilgili güzergahta birçok SGS geçişinin olduğunu da görüyoruz ki bu işi iyice karmaşıklaştırıyor. Sonrasında sırasıyla KMO resmi web sitesini ve KGM’nin resmi web sitesini ziyaret ediyoruz. Yaklaşık 1 saatlik bir çalışmanın ardından her biri otoyol için hesapladığımız geçiş ücretlerini alt alta topladığımızda elde ettiğimiz toplam ücret 1.sınıf bir araç için 203.75 TL olarak karşımıza çıkıyor.
Girişi paragrafında belirttiğimiz ve örnek vaka çalışmamızda gördüğünüz üzere birbirlerine bir ağ gibi bağlanan özel ve kamu otoyolları ile otoyol geçiş ücreti hesaplamak oldukça karmaşık bir hale geldi. Tüm bu karmaşıklığı çözmek amacıyla hazırladığımız hesaplama aracımızın sizlere ve tüm otoyol işletmeciliği sektörüne faydalı olması tek dileğimizdir. Yola çıkmadan önce hesaplamayı yapmanızı ve gerekli ücret tutarı kadar HGS ya da OGS’nize yükleme yapmanızı tavsiye ediyoruz. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere…